Wykonywanie każdej pracy obarczone jest pewnym ryzykiem. Nawet przy pozornie najbezpieczniejszych czynnościach czasami dochodzi do wypadków. Aby zminimalizować ryzyko występowania niebezpiecznych zdarzeń, zarówno pracownicy, jak i pracodawcy zobowiązani są do przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Czym jest BHP? Dlaczego tak ważne jest jego przestrzeganie? Jakie środki ochrony mogą się nam przydać? Sprawdźmy!
Co to jest BHP? Wyjaśnienie pojęcia i jego udział w codziennych obowiązkach
Na wstępie należy zaznaczyć, że w polskich przepisach prawnych nie znajdziemy definicji bezpieczeństwa i higieny pracy. Podaje ją natomiast norma PN-N-1801:2004. Określa ona BHP jako zespół warunków i organizacji pracy, a także zachowań pracowników, których przestrzeganie zapewnia ochronę zdrowia i życia pracowników, przed zagrożeniami związanymi z wykonywanymi obowiązkami. Innymi słowy BHP to zespół takich uregulowań i czynności, które pozwalają pracownikowi wykonywać swoje codzienne obowiązki w sposób bezpieczny i komfortowy.
Bezpieczeństwo i higiena pracy to dziedzina obejmująca bardzo szeroki zakres zagadnień.
Obejmuje ona medycynę i psychologię pracy, jej ergonomię i ekonomikę. Obowiązki z zakresu BHP spoczywają zarówno na pracodawcy, jak i na pracowniku.
Co to jest ryzyko zawodowe i jaki ma na nie wpływ przestrzeganie zasad BHP?
Z BHP nierozerwalnie związane jest pojęcie ryzyka zawodowego. Mówiąc najprościej jest to prawdopodobieństwo, że w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych wystąpi jakieś niepożądane zdarzenie, które będzie stanowiło zagrożenie dla naszego zdrowia lub życia.
,,Art. 226 Kodeksu Pracy zobowiązuje pracodawcę do dokonywania oceny ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy. Ponadto ma on obowiązek informowania pracownika o wszelkich zdarzeniach, na jakie jest on narażony przy wykonywaniu swoich codziennych obowiązków. Pracownik potwierdza własnoręcznym podpisem, że został zapoznany z zagrożeniami na swoim stanowisku pracy. Dokument ten dołączany jest do akt osobowych pracownika. ‘’
Co więc łączy ryzyko zawodowe i zasady BHP?
Otóż są one stworzone właśnie po to, aby chronić pracownika przed potencjalnymi niepożądanymi zdarzeniami. Przestrzeganie reguł bezpieczeństwa i higieny pracy, pozwala zminimalizować ryzyko zawodowe, a co za tym idzie, chronić nasze zdrowie i życie w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych.
Najważniejsze artykuły BHP - sprawdźmy, co może się przydać
Bezpieczeństwo i higiena pracy to nie tylko zbiór zasad i reguł postępowania przy pracy, których jesteśmy zobowiązani przestrzegać. Na pracodawcy spoczywa także obowiązek wyposażenia pracownika w niezbędne artykuły BHP. Szczególnym rodzajem artykułów BHP są elementy garderoby. Przeznaczone są one głównie dla pracowników budowlanych i warsztatowych. Należą do nich między innymi:
- obuwie BHP;
- spodnie robocze BHP;
- rękawice robocze BHP;
- pozostała odzież robocza BHP
Warto zwrócić uwagę, że nie istnieją przepisy regulujące jednoznacznie, kiedy i jakie artykuły BHP pracodawca jest zobowiązany dostarczyć pracownikowi. Co do zasady przekazujemy środki ochrony wówczas, gdy pracownik narażony jest na czynniki szkodliwe lub niebezpieczne, albo wówczas, gdy jego odzież własna może ulec zniszczeniu lub uszkodzeniu. Przekazane artykuły pozostają jednak nadal własnością pracodawcy. Po rozwiązaniu umowy pracownik zobowiązany jest zatem do ich zwrotu.
Powiedzmy sobie zatem w skrócie o najważniejszych elementach garderoby, które możemy znaleźć w kategorii BHP.
Obuwie BHP - obuwie robocze to niezbędny element
Czym różni się obuwie BHP od klasycznych butów, jakie zakładamy na co dzień? Przede wszystkim musi ono chronić stopę pracownika przed urazami mechanicznymi. Obuwie robocze wykorzystywane w warsztatach czy na budowie powinno mieć wzmacniane noski oraz posiadać wkładkę antyprzebiciową, która zabezpiecza stopę przed przebiciem ostrym elementem.
Bez względu na charakter wykonywanej pracy, gdy wybieramy buty BHP warto zadbać także o antypoślizgową podeszwę. Obuwie BHP dostępne jest w różnych fasonach, które bezproblemowo można dopasować do charakteru wykonywanej pracy. Ponadto jest ono odporne na tłuszcze, oleje i inne zabrudzenia.
Spodnie robocze BHP - praktyczna część garderoby
Jeżeli wykonujemy pracę, w której nasza prywatna garderoba narażona jest na zabrudzenia lub uszkodzenia, warto wyposażyć się w spodnie robocze BHP. W kategoriach artykuły BHP znajdziemy mnóstwo różnych modeli - zarówno w formie tradycyjnych spodni do pasa, jak również ogrodniczek. Materiał, z którego są wykonane jest odporny na uszkodzenia mechaniczne. Ponadto spodnie robocze szyte są na ogół podwójnymi lub nawet potrójnymi szwami, co dodatkowo czyni je trwalszymi. Niektóre modele wyposażone są dodatkowo w elementy odblaskowe i nakolanniki. Jednocześnie, mimo solidnego i trwałego materiału, spodnie BHP posiadają dobrą wentylację. Zapobiega to przegrzaniu organizmu i jest szczególnie istotne przy intensywnym wysiłku fizycznym oraz w miesiącach letnich.
Rękawice robocze BHP - zadbaj o bezpieczeństwo swoich dłoni
Jeżeli często zdarza nam się, że po wykonanej pracy nie możemy domyć dłoni, doskonałym rozwiązaniem będą rękawice robocze BHP. Nie chronią one jedynie przed zabrudzeniami, ale także przed uszkodzeniami mechanicznymi, czy działaniem substancji szkodliwych (np. chemicznych). To, jaki model i z jakiego materiału powinniśmy wybrać, uzależnione są od rodzaju wykonywanej pracy.
Odzież robocza BHP
Oprócz spodni roboczych, w kategorii BHP znajdziemy praktycznie każdy element garderoby. Co do zasady, odzież robocza BHP nie ma za zadania ochrony życia czy zdrowia pracownika, a jedynie podniesienie komfortu pracy oraz ochronę odzieży prywatnej przed zabrudzeniami i uszkodzeniami.
W kategorii odzieży BHP znajdziemy takie elementy garderoby jak koszulki, kamizelki, kurtki, czy nawet nakrycia głowy (w tym kaski BHP). Wykonane są one na ogół z bawełny, flaneli lub polaru. Cechuje je zwiększona wytrzymałość, przewiewność i dobre odprowadzenie wilgoci. Są także wyposażone we wzmacniane szwy, co zapobiega ich przypadkowemu rozerwaniu w czasie wykonywania prac fizycznych. Jeżeli mamy taką możliwość warto wyposażyć się nie tylko w spodnie i obuwie, ale w komplet odzieży roboczej.
Zasady BHP dotyczą również pracy biurowej. Poznajmy najważniejsze
Na ogół zasady BHP i niebezpieczne sytuacje związane z ich nieprzestrzeganiem, kojarzą nam się z pracami fizycznymi. Praca na wysokości, na budowie czy w warsztacie samochodowym z pewnością należy do bardziej urazowych i niebezpiecznych. Jednak przepisy BHP obowiązują nas również przy pracy biurowej. Są to głównie obowiązki spoczywające na pracodawcy, dotyczące ergonomii pracy. Co do nich należy?
- Pomieszczenia pracy
Na jednego pracownika powinno przypadać minimum 2 metry kwadratowe wolnej przestrzeni. Minimalna wysokość pomieszczenia to 2,5 metra lub 3 metry, jeżeli w pomieszczeniu przebywa więcej niż 4 osoby. Ponadto pomieszczeniem stałego wykonywania pracy nie może być piwnica, suterena ani poddasze. - Oświetlenie
Pracodawca zobowiązany jest zapewnić dostęp do oświetlenia zarówno naturalnego (światło dzienne), jak i sztucznego. - Temperatura i wentylacja pomieszczeń
Minimalna temperatura w pomieszczeniu pracy wynosi 18 stopni. Ponadto, jeżeli temperatura powietrza na zewnątrz przekracza 28 stopni, pracodawca zobowiązany jest zaopatrzyć pracowników w wodę do picia. Ponadto każde pomieszczenie powinno być odpowiednio wentylowane - w sposób sztuczny bądź naturalny.
Odpowiednia organizacja stanowiska komputerowego.
Każde stanowisko komputerowe powinno zostać wyposażone w zgodny z wymaganiami monitor ekranowy, klawiaturę, krzesło obrotowe, biurko i mysz komputerową. Monitor powinien mieć rozmiar dopasowany do rodzaju wykonywanej pracy, a także możliwość regulacji kąta nachylenia. Z kolei fotel powinien być wyposażony w oparcie i podłokietniki, jak również regulację wysokości. Wszystkie elementy powinny być ustawione w odpowiedniej odległości, ale jednocześnie w zasięgu naszych rąk. - Okulary korekcyjne
Jeżeli praca wykonywana jest przy monitorze ekranowym powyżej 4 godzin na dobę, przysługuje nam refundacja na okulary korekcyjne. Pracodawca ma obowiązek zamieścić stosowną informację na skierowaniu na badania profilaktyczne. Lekarz medycyny pracy ocenia konieczność stosowania okularów do pracy przy komputerze. Następnie możemy zwrócić się do pracodawcy o zwrot kosztów ich wykonania. Zasady dokonywania refundacji uregulowane są w wewnętrznych regulaminach poszczególnych zakładów.
Instrukcje BHP - czy zawsze muszą być obecne?
Istotną kwestią, o którą pracodawca zobowiązany jest zadbać, są instrukcje BHP. Co to takiego? Instrukcje BHP są to reguły i wskazówki, jak powinniśmy postępować w sytuacjach, gdy możemy mieć do czynienia z zagrożeniem naszego życia lub zdrowia. Na ogół umieszczane są one przy maszynach i urządzeniach, ale nie tylko. Instrukcje BHP mogą dotyczyć także np. udzielania pierwszej pomocy czy organizacji stanowiska komputerowego.
Wiele osób zadaje sobie pytanie: Czy instrukcje BHP są wymagane w każdej sytuacji? Polskie prawo przewiduje obowiązkowe instrukcje BHP w następujących przypadkach:
- każda sytuacja, w której istnieje zagrożenie zdrowia lub życia - pracodawca ma obowiązek przygotowania procedur bezpieczeństwa dotyczących wszystkich sytuacji, w których zdrowie lub życie pracowników może być zagrożone (np. instrukcja postępowania na wypadek pożaru);
- instrukcje na poszczególnych stanowiskach pracy - taka instrukcja powinna zaznajomić pracownika z warunkami pracy i zasadami BHP dotyczącymi wykonywania pracy na danym stanowisku;
- instrukcje dotyczące wykonywanych procesów technologicznych;
- instrukcje dotyczące wykonywania prac związanych z zagrożeniem wypadkiem lub zagrożeniem zdrowia pracowników;
- instrukcje dotyczące obsługi maszyn i urządzeń;
- instrukcje postępowania z materiałami szkodliwymi i niebezpiecznymi;
- instrukcje udzielania pierwszej pomocy.
Do obowiązków pracodawcy należy ocena, które czynności, maszyny i czynniki kwalifikują się do wymienionych wyżej przypadków i wymagają wydania instrukcji BHP.
W BHP chodzi o nasze bezpieczeństwo! – Podsumowanie
Jak zatem widzimy, tematyka bezpieczeństwa i higieny pracy jest bardzo obszernym zagadnieniem. Odnosi się ona zarówno do unikania zagrożeń dotyczących bezpośredniego narażenia zdrowia i życia, jak również ergonomii i ekonomiki pracy, które z kolei mają długofalowy wpływ na stan naszego zdrowia. Przepisy BHP dotyczą wszystkich pracowników, bez względu na rodzaj i charakter wykonywanej pracy. Ich przestrzeganie minimalizuje ryzyko zawodowe i sprawia, że praca staje się bardziej komfortowa, a przede wszystkim bezpieczna. Obejmując nowe obowiązki powinniśmy każdorazowo zapoznać się z zasadami BHP obowiązującymi na danym stanowisku pracy. Pamiętajmy - w BHP chodzi o nasze bezpieczeństwo!
